ในช่วงยุคล่าอาณานิคมของโลกตะวันตก ประเทศลาวเป็นประเทศหนึ่งที่ถูกประเทศฝรั่งเศสเข้ายึดครอง โดยมีประเทศเวียดนามและกัมพูชารวมอยู่ด้วย หรือที่เราอยู่จักในชื่อ อินโดจีน (Indo-China)
วิธีเก็บภาษีฝิ่น ทหารประเทศฝรั่งเศสไปเฝ้าอยู่ตามไร่ในวันที่ม้งไปเก็บน้ำยางฝิ่น ในวันนั้นเก็บได้เท่าไร ทหารประเทศฝรั่งเศสก็เอาไป 3 ส่วน เหลือให้ม้ง 1 ส่วน มีบางครั้งทหารประเทศฝรั่งยึดเอาไปทั้งหมด
นอกจากการจัดเก็บภาษีฝิ่นที่ไม่เป็นธรรมแล้ว ทหารประเทศฝรั่งเศสยังจับผู้หญิงม้งไปข่มเหงอีก ทำให้ม้งไม่พอใจ ม้งจึงลุกขึ้นมาทำสงครามขับไล่ทหารประเทศฝรั่งเศสที่มาปกครองลาว การลุกขึ้นมาสู้รบทหารประเทศฝรั่งนี้ ม้งลุกขึ้นมาเองโดยลาว และเจ้าลาวขณะนั้นไม่ยอมให้ความร่วมมือแต่อย่างใด
การสู้รบระหว่างม้งกับทหารประเทศฝรั่งเศสในระยะเริ่มแรก ม้งสามารถขับไล่ทหารประเทศฝรั่งเศสออกจากเขตพื้นที่ที่ม้งอยู่อาศัยได้สำเร็จ ทำให้ประเทศฝรั่งเศสยอมทำข้อตกลงยกดินแดนที่ม้งอยู่อาศัยเป็นรัฐอิสระ โดยม้งสามารถปกครองตนเองได้ และประเทศฝรั่งจะไม่เก็บภาษีฝิ่นอีก ดังกล่าวมา พื้นที่ที่ประเทศฝรั่งยกให้ม้งตั้งเป็นรัฐอิสระปกครองตนเอง คือแขวงเซียงขวาง สปป.ลาว ในปัจจุบัน
หลังจากประเทศฝรั่งยอมแพ้สงครามให้ม้ง ต่อมา 3 ปี ผู้นำม้งที่ประเทศฝรั่งยอมให้เป็นผู้ปกครองรัฐอิสระตามข้อตกลงได้เสียชีวิต เพราะถูกญาติคนสนิทฆ่า ทันทีที่ผู้นำม้งเสียชีวิต ทหารประเทศฝรั่งเศสก็ยกทัพเข้าควบคุมพื้นที่อีกครั้ง โดยจับม้งที่เป็นทหารของอดีตผู้นำที่เสียชีวิตไปฆ่าเป็นจำนวนมาก พร้อมกับสั่งให้ม้งจ่ายภาษีฝิ่นให้ประเทศฝรั่งในอัตราเดิมที่เคยเรียกเก็บก่อนหน้า
สงครามม้งลุกต่อต้านทหารประเทศฝรั่งเศสครั้งนี้ มีผู้นำชื่อ "ป้างไจ วือ (Pajcai Vwm) เหตุการณ์เกิดขึ้นวันที่ 8 สิงหาคม 1915 เป็นวันแรกที่ม้งรวมตัวเข้าประจานหน้ากับทหารประเทศฝรั่งเศส เหตุเกิดในพื้นที่แขวงเซียงขวาง สปป.ลาว ในปัจจุบัน
ป้างไจ วือ ถูกลอบสังหารโดยน้องเขย ในปี 1922 ตามบันทึกของราชสำนักลาว ป้างไจ ถูกน้องเขยหลอกไปให้ทหารประเทศฝรั่งเศสฆ่า แต่บันทึกของราชสำนักฝรั่งเศส ป้างไจ ถูกน้องเขยฆ่าขณะกำลังนอนหลับในบ้านพักของตน หลังจากป้างไจถูกฆ่าแล้ว น้องเขยได้ตัดหัวของป้างไจเอาไปให้ทหารฝรั่งเศสที่ตั้งฐานอยู่ในประเทศเวียดนาม
สาเหตุที่น้องเขยของป้างไจฆ่าป้างไจ ตามบันทึกของมิชชั่นนารีชาวฝรั่งเศส ทหารประเทศฝรั่งเศสหลอกให้น้องเขยป้างไจฆ่าป้างไจ ถ้าทำได้สำเร็จ ทหารประเทศประเทศฝรั่งเศสจะตั้งน้องเขยป้าไจเป็นผู้นำแทนพร้อมกับมอบเงินทองและอาวุธจำนวนหนึ่งให้ แต่หลังจากน้องเขยป้างไจฆ่าป้างไจได้ และนำหัวป้างไจไปถึงฐานทหารประเทศฝรั่งที่ตั้งอยู่เวียดนาม ทหารประเทศฝรั่งเศสได้จับตัวน้องเขยป้างไจฆ่าทิ้ง หลังจากนั้นทหารประเทศฝรั่งเศสยกทัพเข้าควบคุมพื้นที่ที่ม้งอยู่ทันที ทำให้ม้งก็สิ้นสุดอำนาจการปกครองตนเอง เพราะม้งไม่มีผู้นำแล้ว
ตามข้อตกลงระหว่างป้างไจกับทหารประเทศฝรั่งให้ใช้ชื่อพื้นที่ที่ทหารประเทศฝรั่งเศสยกให้ม้งปกครองตนเองว่า เมืองแม้ว (ภาษาลาว) Hmong State (ภาษาอังกฤษ) ชื่อนี้ปรากฎในรอยตราประทับ ผมไม่แน่ใจว่า ชื่อนี้ที่ปรากฎในรอยประทับทำขึ้นมาภายหลังหรือมีขณะนั้น เพราะคำว่า Hmong State ไม่ใช่ภาษาฝรั่งเศส รอยตราประทับนี้ปรากฎอยู่ในบันทึกของมิชชั่นนารีที่เข้าไปในประเทศลาวหลังป้างไจเสียชีวิตแล้ว
ขอบคุณข้อมูลจาก
https://www.facebook.com/mgwmoua%20/photos/pcb.1013755908660577/1013755835327251/?type=3&theater
ไม่มีความคิดเห็น :
แสดงความคิดเห็น